વૈશ્ય-પ્રકૃતિની શક્તિઓ:

  • પારસ્પરિક વિનિમયની વિશાળતા – ઉદારતા
  • જીવનનાં સંબંધોની ઉપયોગીતાથી વાકેફ
  • મુકતહસ્ત વ્યય તથા પુનઃ ઉપાર્જન
  • જીવન-જીવન વચ્ચે પ્રચુર આદાન-પ્રદાન
  • જીવનની ગતિવિધિઓ સાથે પોતાને અનુકુળ બનાવી દેવું
  • ફળદાયી અને ઉત્પાદનશીલ જીવનના લયતાલ અને સંતુલનનો પૂર્ણ ઉપભોગ અને ઉપયોગ

 

કૌશલ શક્તિ:

  • કાયદા કાનુનનું નિર્માણ કરી પાલન કરે છે.
  • સંબંધોની મર્યાદાઓ અને ઉપયોગીતાથી વાકેફ હોય છે.
  • કોઈપણ સુનિચ્ચીત કે વિકાસશીલ ગતિવિધિઓ સાથે પોતાને અનુકુળ બનાવી દે છે.
  • વસ્તુઓનું ઉત્પાદન કરે છે જીવનના બાહ્ય સર્જનોને પૂર્ણ બનાવે છે.
  • ધનપ્રાપ્તિને સુનિચ્ચીત કરી વિકાસ તરફ પગલાં માંડે છે.
  • વ્યવસ્થા બાબતે સતર્ક અને પ્રગતિ બાબતે સાવધાન રહે છે.
  • જીવનના સમસ્ત ઉપકરણો તથા સાધનો તથા લક્ષ્યોનો અધિકાધિક લાભ ઉઠાવે છે.

પોતાની સંપતિને વ્યય કરવાની શક્તિ:

  • મુકતવ્યયતા તથા મિતવ્યયતા એમ બન્નેમાં કુશળ હોય છે.
  • પારસ્પરિક આદાન-પ્રદાનનાં મહાન નિયમને અનુસરતી આ શક્તિ મોટી માત્રામાં લુટાવવા માટે સંગ્રહ કરતી હોય છે. આ રીતે આદાન-પ્રદાનનાં પ્રવાહને તથા જીવનની ફલાદાયીતા-ઉત્પાદન શક્તિને સમૃદ્ધ કરે છે.

દાન તથા પચુરમાત્રામાં સર્જનશીલતાની શક્તિ :

  • ઉદારતાની શક્તિ , પરસ્પર સહાય કરવાની અને બીજાને ઉપયોગી બનવાની વૃત્તિ જે ઉન્મુક્ત આત્મા માટે નિષ્પક્ષ પરોપકાર, માનવહિત તથા વ્યવહારિક ધોરણે પરમાર્થનો મૂળ સ્ત્રોત બની રહે છે.

ઉપભોગની શક્તિ:

ઉત્પાદનશીલ, સંગ્રહ્પરાયણતા, ક્રિયાશીલ સમૃધ્ધિ જે જીવનના ફળદાયી આનંદનો વિલાસિતા સાથે ભોગ કરે છે.

શ્રી અરવિંદ

Recent Posts

વિચારો કેવી રીતે ઉત્પન્ન થાય છે – પૃ.17

પ્રશ્ન : વિચારના એના જ સંપૂર્ણ સંતોષ ખાતર એને અનુસરવાનું આપણે ન સ્વીકારીએ તો પછી…

6 years ago

વિચારો કેવી રીતે ઉત્પન્ન થાય છે – પૃ.16

પ્રશ્નઃ વિચારો તેમજ કામનાઓ માણસના મનમાં પ્રવેશે તે અગાઉ એના વિશે માણસ પોતે કઈ અવસ્થામાં…

6 years ago

વિચારો કેવી રીતે ઉત્પન્ન થાય છે – પૃ.15

પ્રશ્ન : તે દિવસે આપે લખી જણાવ્યું હતું કે 'ક્ષ ના વિચારો અને એની કામનાઓએ…

6 years ago

વિચારો કેવી રીતે ઉત્પન્ન થાય છે – પૃ.14

પ્રશ્ન : જ્યાં સુધી ચિત્ત પ્રબુદ્ધ ન બને ત્યાં સુધી કામનાઓનું મૂળભૂત રીતે રૂપાંતર થવું…

6 years ago

‘સાવિત્રી’ ના પ્રતીકાત્મક પાત્રો

‘સાવિત્રી' ના સઘળાં પાત્રોને પણ શ્રી અરવિંદે પ્રતીકાત્મક રૂપ આપ્યું છે. આ વિશે તેઓ લખે…

6 years ago

વિચારો કેવી રીતે ઉત્પન્ન થાય છે -પૃ.13

પ્રશ્ન: ચિત્ત જો મન તથા પ્રાણને વસ્તુઓ,  એમાંથી કંઈક ઘડી નાખવા માટે મોકલી આપે છે…

6 years ago